İş gücü piyasası düşük büyüme ile uyumlu hareket etmeye başladı

Türkiye ekonomisinde büyüme yüz­de 2-3 civarına gerilediğinde istih­dam toplamda duraklar hatta azalır. Öte yandan iş gücüne yeni katılımlar (eğiti­mi tamamlayanlar ve kadınlar) devam ettiğinden işsiz (iş arayan) sayısı artar, işsizlik oranı da yükselmeye başlar. Ge­çen hafta açıklanan nisan-mayıs-hazi­ran iş gücü istatistikleri tam da böyle olduğunu gösterdi. Oysa ilk üç ayda da böyle olmalıydı ama tam aksi oldu. Mev­sim etkilerinden arındırılmış haliyle is­tihdam bir önceki üç aya kıyasla 220 bin azalırken işsiz sayısı da 151 bin azaldı­ğından işsizlik oranı yüzde 8,6’dan 8,3’e inmişti. Anlamlı yorum yapmakta müm­kün değildi.

İşsizlikte yüksek artış

Mevsim etkilerinden arındırılmış ve­rilere göre nisan-mayıs-haziran döne­minde istihdam bir önceki üç aya kıyasla 41 binlik azalarak 32 milyon 435 bin se­viyesine düşerken işsiz sayısı istihdam kaybından 106 bin gibi çok daha yüksek artışla 3 milyon 34 bine yükselmiştir. Bu gelişmeler sonucu işsizlik oranı yüzde 8,3’ten 8,6’ya yükselmiştir.

İstihdamda değişimin kadın ve erkek­lerde farklı olduğu dikkat çekicidir. Ka­dın istihdamında 24 artış erkek istihda­mında ise 65 bin azalma vardır. Ancak kadın işsiz sayısında 44 binlik göreli ola­rak yüksek artış olduğundan kadın işsiz­lik oranı 0,3 puan artışla yüzde 11,6 ol­muştur. Erkek işsizlik oranı da 0,3 puan­lık artışla yüzde 7 olmuştur.

Sanayide büyük kayıp

Toplam istihdamda 41 binlik kayıp ol­sa da sektörlerde istihdam gelişmeleri çok farklıdır. En büyük kayıp sanayide­dir:155 bin kayıpla sanayide çalışan sa­yısı yüzde 2,3 azalmıştır. Üç aylık süre için bu oldukça yüksek bir orandır. Sa­nayide ciddi sıkıntılar yaşandığına da­ir açıklamaları teyit etmektedir. Tarım sektöründe 94 binlik kayıp vardır. Genel eğilimle uyumludur. İstihdamın arttığı sektöreler inşaat (36 bin, yüzde 1,7) ve hizmetlerdir (175 bin, yüzde 0,9)

Genç işsizliğinde yüksek artış

Mevsim etkilerinden arındırılmış genç (15-24 yaş arası) işsizlik oranı bir önceki çeyreğe kıyasla 0,7 puan artış­la yüzde 15,9 olmuştur. Genç işsizlik oranı erkeklerde 0,6 puan artışla yüzde 11,7’ye, kadınlarda ise 0,8 puan artışla yüzde 23,7’ye yükselmiştir. Genç erkek işsizliğinde gerçekleşen artış işgücüne girişlerden kaynaklanırken, genç kadın işsizliğinde artış istihdamda düşüşler nedeniyle gerçekleşmiştir. Genç kadın istihdam oranı yüzde 26,6’dan 26,1’e ge­rilemiştir.

Bir yıl öncesine bakıldığında ortaya çarpıcı bir görünüm çıkmaktadır. 2024 2. çeyrekte genç erkek işsizliği yüzde 13,7 iken bir yıl sonra yüzde 11,7’ye geri­lemiş, buna karşılık genç kadın işsizlik oranı yüzde 21,4’ten yüzde 23,7’ye yük­selmiştir. Böylece kadın ve erkek işsiz­liği arasındaki fark bir yıl önce 7,7 yüz­de puandan 12 puana sıçramıştır. Genç kadın işsizlik oranı erkek oranın iki ka­tıdır. Kadın işsizliği erkek işsizliğinden her zaman daha yüksek genç kuşakta da biraz daha yüksek olmuştur. Ama ilk de­fa genç işsizlikte cinsiyet farkı bu kadar büyümüş durumda